Pek bilinmeyen fakat faydalarını çok olduğu kımız bir zamanlar en çok tüketilen içecekler arasındaydı. Kısrak sütünden elde edilen ve mayalanarak yapılan kımız asırlar önce bulunmuş ve faydalarından ötürü sürekli tüketilmiştir. Değerli olmasının ve ilk Türkler tarafından çokça tüketilmesinin önemi de büyüktür. Öyle ki İskitler zamanında kımız yapabilen kölelerin gözleri kör edilirmiş. Kımız yapımının sırrını vermemek açısında bu durum paylaşılmamaktadır.
Kımızın tarih bulucusu olarak bilinen İbn – i Sina; tedavi amaçlı çok yerde kımızı tercih ederdi. Orta Asya’da milli içecek olarak tercih edilen kımızın faydalarını öğrenmek de buradan gelmiştir. Önemli anlamda insan sağlığında yeri bulunan kımızın faydaları saymakla bitmiyor.
Asırlar öncesinde bu bilginin paylaşılmamasından ötürü yapılan işkencelerin yanı sıra kımız yapımı günümüze kadar gelmeyi başarmıştır. Kımız nasıl yapılır sorusunun detaylı anlatımı ve püf noktaları yazımızın devamında bulunmaktadır. Kımız yapımında en önemli malzeme kısrak sütüdür. Yalnızca kısrak sütü ile kımız elde edilir. Kımızın yapımında bir miktarı maya olarak kullanıldığında kımızın bulunması da gereklidir. Elde edilen kısrak sütünün bir miktar kımız ile mayalanması sonucunda kımız yapılır. Bu durum yoğurt mayalama ile aynı şekilde gerçekleşir.
Kımız yapımında kullanılan kısrak sütünü inek sütünden ayıran özelliği vitamin ve mineral değeridir. İnek sütüne oranla kısrak sütü her zaman daha şekerli olmaktadır. Kısrak sütü sağılma yapıldıktan sonra ılık bir şekilde mayalanarak kımız elde edilir. Kımız oluşumu için belirli civalarda rahatlıkla kullanılabilmektedir. Hatta kımız kabının en altında oluşan daha yoğun kıvam mayalamada tercih edilebilir. Bu kıvam çökeleğe benzer şekilde olmalıdır.
Kımızdan yapılan yayıklarda bulunmaktadır. “ torsuk “ ya da “ saba “ olarak bilinen adları ile kımız yayığı Orta Asya’da sürekli tüketilir. Torsuk ya da saba yapımı yaklaşık olarak 45 dakika sürmektedir. Kısrak sütünden elde edilen kımız at derisinden elde edilen yayıklara eklenir. Daha sonra “ bişek “ olarak bilinen kaşık ile 45 dakika kadar karıştırıldıktan sonra kımız yayığı ortaya çıkar.
Son olarak elde edilen yayığın üstünden 24 saat geçer ve mayalama gerçekleşir. Kısrak sütü içerisinde bulunan fazla şeker oranı karıştırma sırsında alkole dönüşür ve karışımda bulunan karbondioksit ile gaz şeklinde dışarıya çıkar.
Kısrak sütü, en çok tercih edilen inek sütünden çok anne sütüne daha çok benzemektedir. Tadının anne sütüne benzemesinin en büyük nedeni şekerli olmasıdır. Şekerli olduğundan Laktoz oranı daha yüksek ve anne sütü oranlarına daha yakındır. Bu neden kımızın faydaları fazlaca bulunmaktadır. Anne sütüne yakın olan tüm faydalar bulunmaktadır. Bununla beraber kısrak sütünün de tercih edilme sebeplerinden olan kımızın faydaları;
- Sindirim sistemini düzenler
- Bağırsak sorunlarına iyi gelir ve bağırsakta oluşan tüm hastalıkları giderir
- Solunum yollarında bulunan rahatsızları giderir ve nefes darlığına iyi gelir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Beyin ve sinir sistemini dengeler.
- Sakinleştirici özelliği vardır.
- Romatizmal hastalıklara iyi gelir.
- Kan pıhtılaşmasını önler
- İştahsızlık görülen kişilerde ciddi anlamda iştah açıcı özellik gösterir.
- Damar sertliği ve kalp rahatsızlıklarına iyi gelir.
- Böbreklerin çalışmasını hızlandırır.
- Vücut ısısını koruyarak cinsel gücü artırır.
Kımız içerisinde bulunan alkol oranından ötürü dikkatli içmek de önerilir. Din bakımından kımız içinde bir sorun olmadığı bilinmektedir. Yalnız fazla tüketiminde alkol oranından ötürü sarhoş edebilme özelliği de bulunur. Bu nedenle fazla tüketerek sarhoş olma ihtimali din açısında pek önerilmemektedir.
Mayalama ile ortaya çıkan alkol oranı her kımızda % 1,5 şeklinde bulunur. Yalnızca fermantasyon işleminde bekleme süresi arttırıldığında bu oran % 2,5 olarak da yükselebilmektedir. Alkol oranının artması ile Kımızın zararları şeklinde yapılan araştırmalarda merak edilmektedir. Dengeli ve düzenli olarak tüketildiği zaman herhangi bir zararı bulunmadığı hatta birçok alanda faydasının bulunduğu kımız sağlık açısından önemli bir yere sahiptir. Kımız içerisinde bulunan asidik ve alkalik durumlar lezzeti de arttırmaktadır. Ayran tadına benzer özellikte bulunan kımızın kendine özel lezzeti de bulunur. Her damak tadına uygun olarak tüketilebilen kımız sağlıklı yaşamak ve beslenmek içinde gerekli olmaktadır.
Kımızın tarih bulucusu olarak bilinen İbn – i Sina; tedavi amaçlı çok yerde kımızı tercih ederdi. Orta Asya’da milli içecek olarak tercih edilen kımızın faydalarını öğrenmek de buradan gelmiştir. Önemli anlamda insan sağlığında yeri bulunan kımızın faydaları saymakla bitmiyor.
Kımız Nasıl Yapılır?
Asırlar öncesinde bu bilginin paylaşılmamasından ötürü yapılan işkencelerin yanı sıra kımız yapımı günümüze kadar gelmeyi başarmıştır. Kımız nasıl yapılır sorusunun detaylı anlatımı ve püf noktaları yazımızın devamında bulunmaktadır. Kımız yapımında en önemli malzeme kısrak sütüdür. Yalnızca kısrak sütü ile kımız elde edilir. Kımızın yapımında bir miktarı maya olarak kullanıldığında kımızın bulunması da gereklidir. Elde edilen kısrak sütünün bir miktar kımız ile mayalanması sonucunda kımız yapılır. Bu durum yoğurt mayalama ile aynı şekilde gerçekleşir.
Kımız yapımında kullanılan kısrak sütünü inek sütünden ayıran özelliği vitamin ve mineral değeridir. İnek sütüne oranla kısrak sütü her zaman daha şekerli olmaktadır. Kısrak sütü sağılma yapıldıktan sonra ılık bir şekilde mayalanarak kımız elde edilir. Kımız oluşumu için belirli civalarda rahatlıkla kullanılabilmektedir. Hatta kımız kabının en altında oluşan daha yoğun kıvam mayalamada tercih edilebilir. Bu kıvam çökeleğe benzer şekilde olmalıdır.
Kımızdan yapılan yayıklarda bulunmaktadır. “ torsuk “ ya da “ saba “ olarak bilinen adları ile kımız yayığı Orta Asya’da sürekli tüketilir. Torsuk ya da saba yapımı yaklaşık olarak 45 dakika sürmektedir. Kısrak sütünden elde edilen kımız at derisinden elde edilen yayıklara eklenir. Daha sonra “ bişek “ olarak bilinen kaşık ile 45 dakika kadar karıştırıldıktan sonra kımız yayığı ortaya çıkar.
Son olarak elde edilen yayığın üstünden 24 saat geçer ve mayalama gerçekleşir. Kısrak sütü içerisinde bulunan fazla şeker oranı karıştırma sırsında alkole dönüşür ve karışımda bulunan karbondioksit ile gaz şeklinde dışarıya çıkar.
Kızımın Faydaları Nelerdir?
Kısrak sütü, en çok tercih edilen inek sütünden çok anne sütüne daha çok benzemektedir. Tadının anne sütüne benzemesinin en büyük nedeni şekerli olmasıdır. Şekerli olduğundan Laktoz oranı daha yüksek ve anne sütü oranlarına daha yakındır. Bu neden kımızın faydaları fazlaca bulunmaktadır. Anne sütüne yakın olan tüm faydalar bulunmaktadır. Bununla beraber kısrak sütünün de tercih edilme sebeplerinden olan kımızın faydaları;
- Sindirim sistemini düzenler
- Bağırsak sorunlarına iyi gelir ve bağırsakta oluşan tüm hastalıkları giderir
- Solunum yollarında bulunan rahatsızları giderir ve nefes darlığına iyi gelir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Beyin ve sinir sistemini dengeler.
- Sakinleştirici özelliği vardır.
- Romatizmal hastalıklara iyi gelir.
- Kan pıhtılaşmasını önler
- İştahsızlık görülen kişilerde ciddi anlamda iştah açıcı özellik gösterir.
- Damar sertliği ve kalp rahatsızlıklarına iyi gelir.
- Böbreklerin çalışmasını hızlandırır.
- Vücut ısısını koruyarak cinsel gücü artırır.
Kımız içerisinde bulunan alkol oranından ötürü dikkatli içmek de önerilir. Din bakımından kımız içinde bir sorun olmadığı bilinmektedir. Yalnız fazla tüketiminde alkol oranından ötürü sarhoş edebilme özelliği de bulunur. Bu nedenle fazla tüketerek sarhoş olma ihtimali din açısında pek önerilmemektedir.
Mayalama ile ortaya çıkan alkol oranı her kımızda % 1,5 şeklinde bulunur. Yalnızca fermantasyon işleminde bekleme süresi arttırıldığında bu oran % 2,5 olarak da yükselebilmektedir. Alkol oranının artması ile Kımızın zararları şeklinde yapılan araştırmalarda merak edilmektedir. Dengeli ve düzenli olarak tüketildiği zaman herhangi bir zararı bulunmadığı hatta birçok alanda faydasının bulunduğu kımız sağlık açısından önemli bir yere sahiptir. Kımız içerisinde bulunan asidik ve alkalik durumlar lezzeti de arttırmaktadır. Ayran tadına benzer özellikte bulunan kımızın kendine özel lezzeti de bulunur. Her damak tadına uygun olarak tüketilebilen kımız sağlıklı yaşamak ve beslenmek içinde gerekli olmaktadır.