Protein Nedir?

- 00:19
Amino asitlerin belirli türde, sayıda ve belirli diziliş sırasında karakteristik düz zincirde birbirlerine kovalent bağlanmasıyla oluşmuş polipeptitlerdir. Amino asitlerin işletmeleridirler. Proteinin kimyasal yapısı incelendiğinde % 50 kadarının karbondan diğer kısmının ise oksijen, azot, hidrojen ve kükürtten meydana geldiği görülür.
Proteinler büyük moleküllü bileşiklerdir. Bu büyük molekülü, amino asit denen temel organik bileşikler oluşturur. Proteinler hücrelerin yapı taşıdır ve hücrelerin yenilenmesi vücudun gelişip büyümesi gibi vücutta gerçekleşen biyolojik olaylar için çok önemlidir. Kas, Karaciğer gibi organ ve dokuların % 80-90 ı proteindir. Kemik sistemi ve yağ dokusunda protein daha azdır.
protein ne işe yarar
Proteinler düzenleyici olarak görev alan organik ve sindirime uğramayacak kadar küçük moleküllerdir. Çok fazla enerji vermezler. Vücuttaki protein eksikliğinde çeşitli hastalıklar ortaya çıkar. Hayvan hücrelerinde sentezlenemezler. Besin yoluyla alınırlar. Proteinlerin vücutta yapım ve onarım görevi vardır. Hücrenin esas yapısını temelini oluşturur. Dışarıdan gelen mikroplar için vücudun savunmasında görevli antikorlar da proteinden yapılmıştır. Başlangıçta tek hücreden oluşan zigot annenin aldığı proteinli besinlerle büyür ve gelişir. Kana kırmızı rengini veren ve solunum gazlarını taşıyan hemoglobin de bir proteindir. Fibrin-ojen, kanın pıhtılaşmasında albümin ve diğerleri hücre içi ve dışı sıvı-tuz dengesinde görevliyken çok çeşitli bir takım proteinler de kan içinde bazı maddelerin bir yerden başka bir yere taşınmasını sağlar. Vücudun adalelerinin kasılmasını ve böylece hareketini sağlayan proteinler, organizmanın diğer canlılardan farklılığını da belirlerler. Her organizma ve organın kendine has proteini vardır.

Süt, ayran, kefir, yoğurt, peynir, et, balık, hindi, tavuk, fındık, fıstık, bakliyatlar, yumurta protein açısında oldukça zengin yiyeceklerdir. Ancak protein değeri oldukça yüksek olan kırmızı et tüketilirken dikkat edilmelidir. Çünkü kırmızı etin içeriğinde kötü kolesterole sebep olan doymuş yağ bakımından da zengindir. Fazla miktarda doymuş yağ içeren yiyecekleri düzenli olarak tüketmek başta kalp hastalıkları olmak üzere bazı diğer hastalıklara yakalanma riskini arttırır. Ispanak, bürüksel lahanası, patates, fasulye, kuşkonmaz, kayısı, şeftali, avokado, nektarı, kavun vb. sebze ve meyveler protein bakımından zengin yiyeceklerdir. Her ne kadar bazı sebze ve meyvelerin içerdiği protein bir hayli fazla olsa da, hiçbirinin içerdiği protein değeri fasulyenin, fındığın ya da tohumların protein değerlerinin yakınından bile geçemez.

Günlük protein ihtiyacı kişinin yaşına mesleğine cinsiyetine günlük aktivitelerine kilosuna ve boyuna metapolik bir rahatsızlığının olup olmadığına göre değişir. Bebeklik çocukluk ve hamilelik gibi büyüme dönemlerinde protein ihtiyacı artar. Aynı zamanda sakatlanma, yaralanma, ameliyat gibi nedenler de dokuların onarılması için yine protein ihtiyacı yükselmektedir. Sağlıklı ergen erkek ve kadınlar için günlük protein miktarı, Kg başına 0,8 gram olarak hesaplanmıştır. Yani vücut ağırlığına göre, ortalama bir insanın, günlük 40-65 gr arası Protein alması gereklidir. Günlük 2000 kalorilik beslenme rejimi uygulayan bir ergen kişi için, 50 gram protein alması uygundur. Eğer düzenli egzersiz/spor yapan birisi iseniz, Bu miktarın egzersiz yaptığınız günlerin sayısına bağlı olarak % 25-50 arttırılması gerekir.
→ Bir önceki Canan Karatay Yumurta Diyeti başlıklı yazımızda 'Canan Karatay, yumurta diyeti, diyet listesi, zayıflama' hakkında bilgiler verildi.